• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
Aşka Dair
Kitaplar
Hikayeler
Kendime Düşünceler
Fotoğraflar
Videolar
İletişim
Site Haritası
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi7
Bugün Toplam178
Toplam Ziyaret3134032

Yaşadığımız Dünya – II

 

Yaşadığımız Dünya – II

13 Ağustos 2018

Dün yazdığım ‘’Yaşadığımız Dünya - I’’ başlıklı yazıma kaldığım yerden devam ediyorum… Bu notlarımın yaklaşık kırk yıl önce alındığını tekrar hatırlatmak istiyorum...

***

Bütün bunları öylesine hızlı anlatmıştı ki Şehriyar, ben not almakta bayağı zorlanmıştım… Anlatımını da bölmemek için bir ara vermesini de istememiştim... Sonunda yorulmuş olacak ki Şehriyar bu noktada duraklamıştı… Ocaktaki ateş de sönmek üzereydi... Usulca kalkmıştı yerinden… Ocağa birkaç odun atmıştı… Sonra ocak başında oturmuştu bir süre… Ocakta parlayan ateş gecenin karanlığında alev alev Şehriyar’ın yüzünü yalamıştı… Sanırım benim not almamı tamamlamamı bekliyordu… Sonra kalkıp yanıma gelmiş ve ‘’hazır mısın?’’ der gibi gözlerime bakmıştı… Yavaş yavaş tan yeri ağarmakta, taa uzaklarda Hindikuş dağları belli belirsiz seçilir hale gelmekteydi…

''Bütün bu olumsuzlukların üstüne bir de ülkem Afganistan’ın insanı kendi kültürüyle, kendi kişiliğiyle,  kendi özellikleriyle hasta… Kendi kültürü ülkemi ve insanını hasta ediyor, felç ediyor, ayaklarına pranga oluyor. Şimdiye kadar sana ülkemin içinde bulunduğu 'cendere’yi anlattım... Şimdi de sana ülkem Afganistan’ın, Afgan insanının içinde bulunduğu 'cehennem’i anlatmak istiyorum... ’’

‘’Ahh Afganistan ahhh…’’ diye önce derin bir iç çekti Şehriyar... Uzun bir duraklamadan sonra sakin sakin ancak hüzünlü bir ses tonuyla anlatmaya devam etmişti ülkesi Afganistan'ı Şehriyar:

‘’Bir söz vardır; ‘yakınmanın bitmediği yerde hayat bir zebani topuzu, yakınmanın bittiği yerde ise hayat bir gül bahçesidir’ diye... Ne yazık ki ’yakınmak’ ülkeme ve bölgeme özgü bir alışkanlıktır. Ülkemin hâkim kültürü yakınmaktır, hüzündür, feryattır, figandır. Ülkemde insanlara müzik diye genellikle hüzün şırınga edilir. İnsanlarımızın sevinçlerini alenen dışa vurmaları ayıptır ama kederleri ve yasları, feryatları ve figanları aşikârdır. 

Ne yazık ki ülkemde bilgi, eğitim, demokrasi, özgürlük, hak, hukuk ve adalet gibi toplum bilincine yerleşmiş açık kavramlar ile yerleşik kurumlar, kurallar, kaideler ve teamüller yeterince gelişmemiş; bilim, sanat, edebiyat, felsefe ve estetik de rakipleriyle rekabet edebilecek seviyeye ulaşmamıştır.

Ülkemde ‘kin’, ’nefret’ ve 'intikam' sıkça rastlanılan kavramlardır. Akılları erer ermez çocuklarımızın beyinlerine ve zihinlerine; doğruluk, dürüstlük, sevgi ve yaşama sevinci değil de cahim, cehennem, cihat, Azrail, zebani, azâp, şeytan, günah, kâfir ve cin gibi kavramlar şırınga edilir.

Toplumumuzda tartışma ve sorgulama kültürü oluşmamıştır, bunun yerine ezber, itaat ve biat kültürü hâkimdir. Bu bölgede ‘uzlaşma kültürü’ yoktur, onun yerine ülkemde ve bölgede ‘çatışma kültürü’ hâkimdir. İnsanlarımız kendileriyle kavgalıdır, insanlarımız çevreleriyle kavgalıdır.

Bu coğrafyada politika; ilkelerin ve ülkülerin değil, çoğunlukla çıkarların ve güçlerin mücadele aracıdır. 

Bu topraklar kargaşa içindedir; bu bölgelerde trafik kargaşası, inşaat kargaşası, insan kargaşası vardır. Bölgenin okulları, kütüphaneleri, tarlaları boştur ancak her daim kahvehaneleri, caddeleri ve hapishaneleri sadece erkeklerle doludur.

Buralarda zekâ yerine şark kurnazlığı, dürüstlük ve liyakat yerine sadakat, görev yerine itaat, hak yerine güç vardır.

Eğitim, disiplin ve ahlak adına insanlarımızın yaşama sevinci budanır, ciddiyet adına insanlarımızın suratları asılır, kadınları; gelenek adına aşağılanır, cinsel obje olarak görülür, baskı altına alınır, tekmelenir, yetmedi katledilir.  Afganistan’da 'yaşam' değil, 'ölüm' yüceltilir... İnsanlarımızdaki sevgi; Hak'ka, hakka, hukuka, doğruya değil güce biat eder, güce karşı bir sevgi yönelimi vardır. Bu bölgelerde güçlü olan her zaman için ve her yerde haklıdır.

Ülkemde siyasi iktidarların yetersizlikleri, yeteneksizliklerin ve kötü yönetimlerinin sonuçları hep dış mihraklara ve komplo teorilerine bağlanır... İktidarların kötü yönetimlerinin nedeni hep iç ve dış düşmanlara bağlanır, düşman yoksa da yaratılır. Liderin bekâsı ile ülkenin bekâsı özdeşleştirilir. Bu coğrafyada ‘devlet organizasyonu’ halk için değil, halk ‘devlet organizasyonu’ için vardır. Bu bölgelerde liderler hep ulviyet iddiasını güderler...''

Yine duraklamıştı Şehriyar... Yine dalıp girmişti uzaklara... Yine derin derin nefes almıştı... Sonra yine hüzünle devam etmişti Şehriyar:

''Ne yazık insanımız zorbayı kahraman diye alkışlar ve gösterişi, israfı cömertlik sayar, yıkıntılar içindeyken bile öğünür. Ülkemin devlet adamları bir tilki, düşünürü bir hokkabaz ve sanatı yamama ve taklittir. Halkımız yeni yöneticilerini borazanlarla karşılar ve yalnızca bir diğerini yine borazanla karşılamak için yuhalarla uğurlar… Toplum bilgileriyle ve bilginleriyle yıllardır dilsizdir. Bölge halkı parçalara bölünmüştür ancak her parçası da kendini bir ulus sanır.

Bölge insanları; ölümü yüceltip yaşamı, imanı yüceltip aklı, liderlerini yüceltip sistemi, duyguları yüceltip mantığı aşağılarlar… Sözü yüksek olanı değil, sesi yüksek olanı iyi lider sanırlar… Kendi hayatında hiçbir başarısı yokken, sürekli atalarıyla övünürler. Sıkılmış bir yumruğun, açık bir elden daha güçlü olduğuna inanırlar.''

Sigara içmezdi ama ağzında sigara varmış da dumanını ciğerlerine çekiyormuş gibi derin bir nefes almıştı Şehriyar... Uzun bir süre konuşmamıştı... Dalgın dalgın uzaklara bakmıştı... Yüzünde ocakta yanan odun alevlerinin yansımaları dalgalanıyordu. Sonra sakin sakin devam etmişti konuşmasına Şehriyar:

''Devlet bir türlü ‘ulus devlet’ olamadı. Ulus devlet olabilmek için de öncelikle laik bir devlet yapısı mutlaka gerekliydi. Bunu da yöneticilerimiz anlamadılar. Laik bir devlet yapısı olmadığı için de toplum mezheplere, cemaatlere, gruplara bölündü, birbirileriyle hep didiştiler, hep kavga ettiler, hep savaştılar.

Ülkemdeki erken demokrasi girişimleri de demokrasiyi kuracak ve yaşatacak olan sermaye ve işçi sınıfları gelişmemiş olduğu için, toprak ağalığını temsil eden ve feodal değerleri istismar eden partiler tarafından yozlaştırılarak durduruldu. Bu partiler de din/tarım toplumunun kalıntılarını din adına istismar ederek, ‘çoğunluk diktatörlüğünü’; ‘demokrasi’ ve ‘milli irade’ diye halka yutturdular.’’

Yine anlatımına bu noktada ara vermişti Şehriyar..  Uzun uzun uzaklara baktıktan sonra da devam etmişti anlatmaya:

‘’İslam, Emeviler döneminde saltanat, saray, taht, gösteriş, şaşaa, israf, iktidar ve zenginlikle sarmaş dolaş oldu. O yüzden Muaviye, ‘Arap Kisrâsı’ addedilirdi. (Kisrâ, Arapların İran-Sâsânî krallarına atfen işlerliğe soktukları bir tabirdi. Kisrâ; Sâsânî krallarından Hüsrev'in Süryânîce aldığı Kesrâ –Kâsrâ- şekliden Arapçalaşarak 'Sâsânî hükümdarı' anlamına gelmişti. Kisrâ; Bizans imparatorları için kullanılan ‘Kayzer’in –Sezar- karşılığı idi...) İşte bu ‘saray İslam’ı’ ülkemde de Müslüman kisrâlar üretti... Günümüzde de işte ülkem Afganistan'ın liderleri kisrâlar gibi yaşıyorlar… İçi boş, kof, kaba, görgüsüz, kültürsüz, sanatsız, derinliksiz ama şaşalı, gösterişli, kibirli kisrâlar... Evrensel kuraldır işte; saraylar içinde yaşayanlarla beraber çürürler… Ancak çürüyenler de sadece saraylar ve içinde yaşayanlar olmuyor, onların temsil ettiğini iddia ettikleri din de ideoloji de çürüyor… Bunu ülkemin kisrâları bir türlü göremiyorlar... 

Ülkem Afganistan’da yıllarca din ve dini duygular siyasi ve kişisel amaç ve çıkarlar için kullanıldı, din adına insanlarımız körleştirildi, ilkelleştirildi, geri bıraktırıldı, sömürüldü, aldatıldı ve insanlarımız gerçek dinden uzaklaştırıldı. Ülkemde Allah’tan utanmayanlar, putlarına tesettür uygulayıp dini siyaset piyasasında pazarladılar… Ülkemde din adına, dindar nesil yetiştirme adına bilime sırtlarını döndüler,  Bütün okulları inanç eğitiminin yapıldığı medreselere dönüştürdüler… Din adına nikâh yapıyoruz diyerek 11 yaşındaki kız çocuklarının ırzına geçtiler… Hakkı, hukuku, adaleti ilahi otoriteye bağladılar… Ve sonuç olarak da işte bu gördüğün burkalar ve işgal askerleri (O esnada Afganistan’da devriye gezen işgal Rus askerlerini kastediyordu) ortaya çıktı. Ne zaman ki ülkemde ahlakın temeli dine dayandırıldı, ne zaman ki adalet ilahi otoriteye bağımlı hale getirildi işte o zaman ülkemde en ahlaksız, en adaletsiz, en kepaze şeyleri mazur gösterip yaygınlaştırmanın yolu açıldı. 

Ülkemin yöneticileri Rahimi, Hüdayı, Settarı, Rezzakı hep dilde sakız, ancak gönülde nakıs ettiler…

Ülkemin dini otoriteleri yüce dinimiz İslam’ı sadece ibadet boyutuna indirerek İslam’ın ahlaki boyutunu görmezden geldiler. İnsanlarımıza İslam’ın şartları diye; Kelime-i şehadeti, namazı, zekâtı, orucu ve haccı, İmanın şartları diye de Allah’a, meleklere, kitaplara, peygamberlere, Ahiret gününe ve kadere, hayır ve şerrin Allah’tan olduğuna inanmayı öğretip ancak bir türlü; doğruluğu, dürüstlüğü, hakkı, hukuku, adaleti ve barışı öğretmediler… İnsanlığa, dünyanın imarına, sulha, barışa hizmet eden her davranışın gerçek bir ibadet olduğunu anlatmadılar…

Yine bu dini otoriteler İslam'ın ahlak boyutunu unutup, onun yerine haramı, kul hakkı yemeyi, haksızlık, hukuksuzluk ve adaletsizlik yapmayı, hırsızlığı, yolsuzluğu, kumpası, fitneyi, riyayı, yalanı, dolanı, namussuzluğu, sabilere tecavüzü, lüksü, israfı, sefahati, kini, kibiri ve nefreti sanki İslam’da günah değilmiş gibi, hatta hatta İslam’ın gerekleriymiş gibi algılattılar…   

Afganistan’daki eğitim sisteminde müfredata astronomi ve biyoloji gibi fen bilimleri ile antropoloji ve sosyoloji gibi sosyal bilimler konularak bilimsel gelişmeler takip edilmedi. Dini otoriterler tarafından insanlarımızın inandıkları yerleşik atalar dini sorgulanıp yerine Allah’ın dini ikame edilmedi, bu dini otoriterler İslam’ı vahiy merkezli, hikmet boyutuyla anlamaya çalışmadılar, anladıklarını da çağımızın ihtiyaçlarına, çağımız insanının idrakine göre anlatmadılar.

Bu dini otoriterler, İslam’ı iman ve ibadet edilerek yaşanan bir ahiret dini olarak anladılar, İslam’ı önce zihinde sonra da dünyada yaşanan bir ahlak dini haline getirmediler, getiremediler.

Bu dini otoriterler, sosyal barış, sosyal adalet, çevre sorunları, açlık sorunları, özgürlükler, kadın hakları, ötekinin hakları gibi sorunlara İslam’ın çözüm önerilerini üretip de anlatmadılar, her türlü ayrımcılığa, eşitsizliğe, adaletsizliğe, sömürüye karşı Hakk’ın sesi olup, güçlüden ve ezenden değil haklıdan ve ezilenden yana olmadılar.

Müslümanlarımız domuz eti yemediler ama çok rahatça kul hakkı yediler, haram yediler, Peygamberlerini değil şeyhlerini, şıhlarını, hocalarını dinlediler…

Yöneticilerimiz ve din adamlarımız; kendi zevksizliklerini, neşesizliklerini, renksizliklerini, nûrsuzluklarını, tatsızlıklarını ve karanlıklarını dini malzeme yapıp bu ülke insanına bir gıdım yaşama sevincini, bir yudum neşeyi, bir nefes keyfi, bir dirhem ümidi çok gördüler… Dini otoriterler de; dini sadece melankoli, sadece menkıbe, sadece gözyaşı, sadece ötekileştirme ve sadece öfke olarak anlayarak ve de anlatarak dini sığlaştırdılar. Kadın hakkı, insan hakkı, çevre bilinci, bilgi üretimi, sosyal adalet, hukuk, özgürlük, düşünce gibi temel değerlerin gelişmesine engel oldular... Manevi evreni koskoca bir morga benzeterek İslam dinini sadece melankoli ve gözyaşı olarak takdim ettiler.

Ülkemin yöneticileri; toplumumuzu kadınsız, eğitimlerini bilimsiz, zihinlerini ve düşüncelerini tutuklu, hukuklarını bağımlı, basınlarını yandaş ve âlimlerini dalkavuk haline getirdiler. Dünya hayatını sekülerleştirieceklerine, din hayatını sekülerleştirip onu magazine dönüştürdüler…

Bundan dolayıdır ki işte söylediğim gibi sadece ülkemde değil tüm bu bölgede en ahlaksız, en adaletsiz, en kepaze şeyler vukuatı adiyeden sayılır oldu... Sonunda da işte bu gördüğün bu ahlaksız ve dengesiz toplum ortaya çıktı...

Terör ya da din gibi araçları siyasette kullanan iktidarlar, sonunda bu her iki aracın da denetimini ellerinden kaçırıp onlara teslim olurlar. Tarih, bu sürecin sayısız örneğiyle ve bu nedenle yaşanmış pek çok kanlı felaketle doludur. Şimdi Birleşik Devletler (ABD) ülkemdeki bu Rus işgaline karşı Taliban'ı destekliyor, Sovyetler Birliğine karşı 'Yeşil Kuşak' diye bölgedeki siyasal İslam'ı öne çıkarıyor, destekliyor, onlarla 'Stratejik Ortaklık' yapıyor ama bu Taliban da bu siyasal İslam da gelecekte Amerika’nın başına bela olacak gibi gözüküyor... Ülkemde de zaten şimdiden böyle oldu; siyasi iktidar dini ve dini cemaatleri kullanayım derken denetimi elinden kaçırıp çoktaaan dini cemaatlere teslim oldu, onların esiri oldu…

Zaten İmam Gazali’nin ‘aklın imanın önüne geçemeyeceği’ fetvasından sonra İslam dünyası bir daha iflah olmadı. Gazali’den sonra İslam dünyası aklı ve bilimi rehber edinmedi, bilimin eğitimini değil, inancın eğitimini yaptı İslam dünyası. İslam dünyası ne İbn-i Rüştü anladı ne İbni Sina’yı, ne İbni Haldun’u, ne Ahmet Yesevi’yi, ne Mevlânâ’yı, ne Şems-i Tebrizi’yi, ne Hacı Bektaşi Veli’yi, ne de Muhyiddin İbn-i Arabî’yi. Senin milletin (Osmanlı’yı kastediyordu) de ne Abbasi aydınlanmasını takip edebildi ne de Avrupa aydınlanmasını yakalayabildi… Senin ülken İbn-i Rüştü’n yeryüzüne bin yılda bir gelen manevi öğrencisi Mustafa Kemal Atatürk’ü bile anlamadı, o büyük adamın kıymetini dahi bilmedi, bilemedi…’’

Yine duraklamıştı Şehriyar... Sonra tiz bir sesle, sanki sonucu bildirircesine sert bir ses tonuyla gözlerini gözlerime dikerek anlatmaya başlamıştı Şehriyar:

''İşte bir yandan uluslararası kapitalist ve emperyalist sistemin dayatması olan ‘cendere’; diğer yandan da ülkemin kendisini hasta eden kültürü, ‘cehennem’i... Birisi örs birisi çekiç... Taşları sürekli dönen değirmenin bu iki taşı arasında kalmış gibidir ülkemin insanı... Ve bu taşlar arasında, bu örs ve çekiç arasında kalan ülkemin zavallı insanı... İşte senin baştaki sorunun cevabı ve anlattıklarımın özeti bu!''

Bu sözlerinden sonra yavaş bir sesle sanki fısıldayarak bilgece ve bir kâhin edasıyla şunları söylemişti Şehriyar;

‘’Bu ülkede; bu düzen böylece gittiği sürece, bu kabile sistemi bu feodal yapı sürdüğü sürece; bu toplum bir millet, bir ulus olmadığı, uluslaşmadığı sürece; bu kültür böylece sürgit yaşadığı sürece; ülkede topluca bir bilim, bir aydınlanma seferberliği yapmadan okullardaki bu medrese eğitimi sürdüğü sürece; bu yönetim bu kutsal dini ticarileştirip bir araç olarak kullandığı sürece bu yollarda gördüğümüz işgalci Rus askeri gider yarın onların yerine Amerikan askeri gelir…’’

(Bu notları yazdığım tarihe bakıyorum… Sonra da Afganistan’ın Amerikan işgaline uğradığı tarihe bakıyorum... Şehriyar bana bu sözleri Amerikan işgalinden tam tamına 20 yıl önce söylemişti…)

Bu vakitler rüzgâr Hindikuş dağlarına yağan erken karın soğuğunu getirirdi… Bu nedenle dışarıda serin mi serin bir rüzgâr esmekteydi... Şehriyar konuşmasını bitirip ayağa kalktığında gün karşı tepeden doğmak üzreydi… Günün ilk ışıkları kapının eşiklerinden içeri girdiğinde sanki bir gölgeyi kovmak üzreydi…

Şehriyar'ın anlattığı karanlık da sanki beni boğmak üzreydi…

Osman AYDOĞAN



Yorumlar - Yorum Yaz