Malaguena Salerosa

25 Nisan 2021

Yıllar yıllar önceydi… Ben de çoooook uzaklardaydım… Dünya ile irtibatım sadece elimdeki el kadar küçücük transistörlü radyomdu. Nasıl çeker nasıl eder di bilmiyorum ama dinleyebildiğim tek kanal da ‘’Uzun dalga 1254 m. Erzurum Radyosu’’ idi… Bu sayfalarda önceleri bu radyodan Erzurumlu sanatçı Raci Alkır’dan dinlediğim ''Tutam yâr elinden tutam’’ ve ‘’Hani yaylam hani senin ezelin’’ türkülerini anlatmıştım…

O yıllarda ve oralarda dinlediğim sadece Raci Alkır’ın türküleri değildi… Erzurum Radyosu’ndan geceleri dinlediğim bir radyo programı vardı: Sezen Cumhur Önal’ın hazırlayıp sunduğu '’Latin Dünyası’’ programı… Yıllarca hemen hemen her gece bu radyo programını dinledim… Daha sonra 1985'ten itibaren de yine yıllarca Sezen Cumhur Önal’ın hazırlayıp sunduğu bu sefer de uzun dalga Ankara radyosundan "Müzik Yelpazesi" programını dinledim… İşte zaman zaman bu sayfamda sizlere sunduğum hemen hemen bütün Latin ve Batı müziklerinin temelinde Sezen Cumhur Önal’ın Erzurum ve Ankara radyolarından sunduğu bu müzik programları vardır.

Sezen Cumhur Önal

Bu programlarda Sezen Cumhur Önal’dan aldığım sadece müzik bilgisi değildi… Beni tanıyanlar Türkçeyi düzgün kullandığımı söylerler… Türkçe’min düzgünlüğünü de ben yine Sezen Cumhur Önal’a borçluyum… Sezen Cumhur Önal o müzik programını sunarken aynı zamanda düzgün Türkçesi ve diksiyonu ile de Türkçe dersi verirdi. Zaten kendisine Türkçe kullanımından ötürü TDK tarafından "Türk Dil Kurumu Onur Ödülü" verilmişti.

Sezen Cumhur Önal, "Devlet Sanatçısı" ünvanlıyla onurlandırılmıştı. Ayrıca kendisine Fransa tarafından; Türk-Fransız dostluğuna yaptığı katkılardan dolayı bu ülkenin sanat ve edebiyat alanındaki en yüksek ödülü olan "L'Ordre Des Arts Et Des Lettres" (Sanat ve Edebiyat Şövalyesi Nişanı) ve "Chevalier" unvanı, İtalya tarafından da; Türk ve İtalyan uluslarının geleneksel dostluğunun simgesi olarak "Ordine della Stella della Solidarieta" nişanı ve "Cavalier" unvanı verilmişti…

Böylesi sanatçılar yaşarken adları neden bir güzel sanatlar fakültesine veya güzel sanatlar lisesine verilmez? Veya adları neden İstanbul’un bir caddesine veya yaşadığı sokağına verilmez? Eh, sanatın tukaka edildiği bir memlekette vefa diye bir duygu da ne gezerdi değil mi?

Neyse şimdi Sezen Cumhur Önal’ı anlatmaya kalksam kendisi için ayrı bir yazı yazmam lazım… Şunu demek istiyorum; bendeki Latin Amerika ve Batı müziği bilgisini ben Sezen Cumhur Önal'a borçluyum... Hatta öyle ki kendi kendime, biraz da Cenk Alpan isimli bir arkadaşımın da yardımıyla gitar çalmasını öğrenmiş ve o uzak yerden ayrılırken düzenlenen veda gecesinde gitarımla İspanyol besteci Joaquín Rodrigo'nun ‘’Gitar Konçertosu’’nu çalarak veda etmiştim…

Sezen Cumhur Önal bahsettiğim bu programlarında efsanevi Latin Amerika grubu olan Los Machucambos grubundan çok şarkı çalardı. Bu şarkılardan La Cucharacha, Adios, Comandante Che Guevera, Esperanza ve ve ve ve hiç unutmadığım Malaguena Salerosa aklımda kalmış idi...

Malaguena Salerosa

Malaguena Salerosa şarkısının bağlantısını yazımın sonunda vereceğim ama önce şarkı hakkında birkaç söz söylemek istiyorum… İspanyol müzisyen Ernesto Lecuona'nın La Malaguena isimli ayrı bir bir şarkısı daha var. Bu şarkı ile karıştırılmamalıdır. Malaguena Salerosa şarkısı epik, Ernesto Lecuona'nın La Malaguena şarkısı ise hareketli flamenkodur. Ancak isim benzerliği yüzünden bu iki şarkı hep biribirine karıştırılır...

La Malaguena Salerosa’nın anlamı "zarif Malaga'lı kadın" demektir. Şarkıyı Meksikalı müzisyenler Elpidio Ramirez ve Pedro Galindo 1947 yılında birlikte bestelemişlerdir. Şarkı; bir kere dinledikten sonra bir ömür insanın içinde çalmaya devam eden bir şarkıdır.

Şarkıda İspanya’nın Malaga bölgesinden bir kadına âşık olan fakat çok fakir olduğu için reddedilen bir adam anlatılır. Bu nedenle şarkının İspanyol kökenli olduğu zannedilir ancak şarkı Meksika folk müziğidir. Bugüne kadar yüzlerce defa değişik sanatçılar tarafından yeniden düzenlenerek icra edilmiştir.  Fıkır fıkır, kıpır kıpır, cıvıl cıvıl bir müziktir. Dinlerken yerinizde duramazsınız...

En önemli yorumlarından birisi İspanyol şarkıcı Paco de Lucia’nın 1967 yılında yayınladığı "Dos Guitarras Flamencas en America Latina" albümünde yer alır. Şarkının bambaşka bir yorumu da Fransız pop şarkıcısı Olivia Ruiz'in 2003 tarihinde çıkartmış olduğu ‘’J'aime pas l'amour’’ albümündedir... Olivia Ruiz’in bu yorumda romantizm ve huzur karışımı bir ezgi vardır. Üçlü Latin Amerika grubu Los Panchos da yorumlamıştır. Bir zamanların ünlü Türk asıllı Bulgar caz sanatçısı Yıldız İbrahimova tarafından da seslendirilmiştir.

Film müziği olarak Malaguena Salerosa

Ancak bu şarkı bir filme o kadar güzel uyarlanmıştır ki! ABD'li film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist Quentin Tarantino'nun yönettiği, ilk bölümünün ''Kill Bill: Vol. 1'' adıyla 2003 yılında, ikinci bölümünün de ''Kill Bill: Vol. 2'' adıyla 2004 yılında yayınladığı ABD yapımı bir film vardır. Kill Bill filminde Uma Thurman’ın canlandırdığı  ‘'Gelin’' (The Bride) düğünü sırasında saldırıya uğrar. Kilisedeki herkes öldürülür. O da karnındaki bebeğini düşürür ama hayatta kalmayı başarır. Beş yıl boyunca komada kalan ''Gelin'', bir mucize eseri hayata geri döner. Artık tek amacı vardır: Ona pusu kuran eski patronu Bill ve adamlarını teker teker öldürmek. Bill'i en son öldürecektir. Gelin intikamını almak için yola koyulur. İşte bu şarkı ''Kill Bill: Vol. 2'’de filmin sonundaki sahnelerle çok güzel uyarlanmıştır. Filmdeki bu müziği çoğunlukla Meksika rock, mariachi, ranchera ve Texas rock'n roll müziklerini icra eden Teksas'lı bir grup olan ‘’Chingon’’ seslendirmektedir. Tarantino'nun muhteşem müzik zevkinden bir seçmecedir. Filmde bu eser ne kadar neşeli gözükse de bir o kadar da hüzünlü bir Tarantino filmi şarkısıdır... Bir müzik bir filme ancak bu kadar uyar! Filmin son sahnesinde kalkıp gidemezsiniz... Yerinizde çivilenmiş gibi kalıp bu şarkıyı defalarca dinleme isteği uyanır içinizde...

Malaguena Salerosa

Şimdi gelin, bırakın gamı, kederi, tasayı, kasveti, ülke sorunlarını, Koronayı, sokağa çıkma kısıtlamasını... Arka arkaya verdiğim bağlantılarda yer alan Malaguena Salerosa şarkısının bu beş farklı yorumunu dinleyin, hem de görsellerini izleyin!.. Özellikle ilk sırada verdiğim Chingon grubundan Malaguena Salerosa şarkısının görselini tam ekran yapıp izleyin, kaçırmayın bu sahneyi derim... Hem kulaklarınızın pası hem de gözünüzün perdesi açılsın!... Müzik ruhun gıdasıdır derler ya... Sanırım bu deyime en uygun müziktir Malaguena Salerosa!

Ve şarkı gün boyu, hafta sonu boyu zihninizde takılmış bir plak gibi çalsııııın dursun, size her şeyi unuttursun ve sizi de huzura erdirsin! Hani derdi ya Fransız roman yazarı Andre Maurois: ‘’Unutma olmayınca mutluluk da olmaz.’’

Sizlere sıcacık, sımsıcak, pırıl pırıl, ışıl ışıl, mutlu, musmutlu güzel bir Pazar günü diliyorum...

Osman AYDOĞAN

Chingon grubu; Malaguena Salerosa:
https://www.youtube.com/watch?v=l4_GpIoBgHs

İspanyol şarkıcı Plácido Domingo: Malaguena Salerosa:
https://www.youtube.com/watch?v=INe9AXdVYys

Guetemalı sanatçı Gaby Moreno: Malaguena Salerosa:
https://www.youtube.com/watch?v=XLBlns8wOBA

Meksikalı grup Esto Es Mexıco: Malaguena Salerosa
https://www.youtube.com/watch?v=m9hiIOmZmpo

Los Panchos (Trio Los Panchos olarak bilinir, üç romantik Latin şarkıcı): Malaguena Salerosa
https://www.youtube.com/watch?v=IuT7pYKS4E4

Bu son üç klibin altında sadece ''La Malagueña'' yazıyor. Yanlıştır. Doğrusu yazdığım şekildedir. Bahsettiğim gibi ''La Malagueña'' şarkısı ayrı bir şarkıdır ve burada da olduğu gibi hep karıştırılır...