Erik Satie ve Gnossienne No. 1

08 Mart 2023

20. yüzyılın başlarında yaşamış (1866 – 1925) bir Fransız besteci ve piyanist var: Eric Satie, Tam adı Éric Alfred Leslie Satie. Satie’nin eserleri çağdaş caz ve popüler müziği önemli ölçüde etkiliyor. 

Satie'nin eserlerinin çoğu sadelik ve netlikle münhasır parçalardan oluşuyor. Satie’nin solo piyano için 1888'de bestelediği üç piyano bestesi olan ‘’Gymnopédies’’ özellikle yeni nesil tarafından tanınıyor. En çok, bu üç bestenin ilki olan ''Gymnopédie No. 1'' tanınıyor. Çok renkli ve garip bir kişiliği olan Satie'nin eserleri ancak 1960'lardan sonra popüler oluyor.

Satie’nin diğer eseri ‘’Gnossiennes’’ (telaffuzu: ɡnosjɛn) ise ikinci sırada tanınıyor. Gnossiennes de Gymnopédies gibi birkaç piyano kompozisyonundan oluşuyor. Ancak Gnossiennes altı adet eserden oluşuyor. Hepsine birden ‘’Gnossiennes’’ deniyor.  Gymnopédies ve Gnossiennes kelimesinin herhangi bir dilde karşılığı bulunmuyor. 

Satie, bahsettiğim bu iki eserinde de yavaş, hüzünlü, acı veren ruh hâ​​llerini yansıtıyor.

Bugünlerde de bizler de böyle yavaş, hüzünlü, acı veren ruh hâ​​llerinde değil miyiz? Ruhumuz, sızım sızım sızlamıyor mu?

O zaman geceye müzik olarak Erik Satie’yi dinliyoruz. Ancak onun benim en sevdiğim eseri olan ‘‘Gnossienne No.1’’i.

Bizden Erkan Oğur da Satie’nin eseri ‘‘Gnossienne No.1’’i kendi enstrümanlarıyla çok güzel yorumluyor.

Alman filozof Martin Heidegger, ‘’Varlık ve Zaman’’ (Sein und Zeit) (Agora Kitaplığı, 2011) adlı eserinde şu iddiayı getiriyor: ‘’İnsan; bir varlık olarak (Dasein) evrene atılmış ve bu dünyaya öylece bırakılmıştır’’. Satie, eserinde bu evrendeki hiçliğimizi ve bu evrendeki meçhul yalnızlığımızı iliklerimizde kadar hissedecek şekilde olanca basitliği ve sadeliği ile bize hatırlatıyor.  Her iki yorumun bağlantısını veriyorum. Gecenin bu vakti demeyip dinleyiniz.

Ve bu evrendeki meçhul yalnızlığımızı iliklerinize kadar hissettiğinizi göreceksiniz.

Ruhunuzdaki sızıların dinmesi dileği ile sizlere iyi geceler diliyorum…

Osman AYDOĞAN

Erik Satie, Gnossienne No.1
https://www.youtube.com/watch?v=PLFVGwGQcB0

Erkan Oğur yorumu Gnossienne No.1:
https://www.youtube.com/watch?v=53iLc9NRtYs