05 Ekim Dünya Öğretmenler Günü

05 Ekim 2020

Dünyada pek çok ülkede, her 05 Ekim günü, 1994 yılından beri, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tavsiyesiyle ‘’Öğretmenler Günü’’ olarak kutlanır. 05 Ekim günü, 1966 yılında Paris’te gerçekleşen ''Öğretmenlerin Statüsü Hükümetlerarası Özel Konferansı”’nın sona erip UNESCO temsilcileri ile Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından “Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesi”’ni oybirliği ile kabul edilişinin yıl dönümüdür.

 05 Ekim 1966 günü UNESCO ve ILO tarafından öğretmenlerin statülerine ilişkin, 145 paragraftan oluşan tavsiye kararları alınır. Bu tavsiye kararlarında; Öğretmenin işe alınmasından seçme ve formasyonuna, mesleğe hazırlıktan meslek sorunlarına kadar, istihdam güvenliği, öğretmen hak ve sorumlulukları, tatili, ücreti, özel izni, araştırma izinleri, sağlığı-sosyal güvenliği gibi konular yer alır.

UNESCO ve ILO tarafından öğretmenlerin statülerine ilişkin olarak alınan bu tavsiye kararı ile öğretmenlerin sadece okulda değil, toplum içinde de yerine getirdikleri görevin taşıdığı önem uluslararası düzeyde belgelenmiş olur. ‘‘Öğretmenlerin Statüsü Tavsiye Kararı’’, aynı zamanda, öğretmenlerin konumlarını güçlendirmeyi, haklarını geliştirmeyi ve korumayı amaçlayan uluslararası düzeyde yapılmış bir toplu sözleşme niteliğini taşır. ‘‘Tavsiye Kararı’’, Türkiye tarafından da kabul edilen ve altına imza atılan bir belge olmasına rağmen, Türkiye yıllardır yükümlülüklerini yerine getirmemektedir.

05 Ekim, UNESCO ve ILO tarafından 1994 yılında Dünya Öğretmenler Günü olarak ilan edilir.

Kendi kültürel ve tarihi özelliklerine, okul tatil günlerine göre çeşitli ülkelerde farklı tarihler ‘’Öğretmenler Günü’’ olarak kutlanır… Örneğin 12 Arap ülkesinde (Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Fas, Katar, Libya, Mısır, Suudi Arabistan, Tunus, Umman, Ürdün ve Yemen) her yıl 28 Şubat tarihi ‘’Öğretmenler Günü’’ olarak kutlanır…

Bizde ise Millet Mekteplerinin açılışı ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Başöğretmenliği kabul tarihi olan 24 Kasım günü, Mustafa Kemal Atatürk’ün 100. Doğum yıldönümü olan 1981 yılında 12 Eylül yönetiminin aldığı bir kararla ‘’24 Kasım Öğretmenler Günü‘’ olarak kutlanmaya başlanır. Bu kutlamaların çerçevesi de 26 Kasım 1992'de Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren ‘’Öğretmenler Günü Kutlama Yönetmeliği’’ ile belirlenir.

Toplumların uygarlık düzeyi öğretmene verdiği değerle ölçülür. Çünkü öğrencilerin birinci derecede ihtiyaç duydukları şey ne en ileri, en modern eğitim araçları ve eğitim teknolojileridir ne de en ileri, en modern eğitim yöntemleridir. Öğrencilerin birinci derecede ihtiyaç duydukları şey örnek alacakları ‘’model insan’’ öğretmenleridir.

Ne yazık ki UNESCO ve ILO tarafından öğretmenlerin statülerine ilişkin olarak alınan bu “Tavsiye Kararı”, Türkiye tarafından da kabul edilen ve altına imza atılan bir belge olmasına karşın, yıllardır Türkiye’nin bu yükümlülüklerini yerine getirdiğini söylemek pek mümkün değildir.

Bu yükümlülükler yerine getirilmediği gibi ne yazık ki bugün (05 Ekim, Dünya Öğretmenler Günü) anılmaz bile… Yok olan eğitimin yanında öğretmenler de yok oluyor… Öğretmenler yok oldukça toplumun gelişmişlik düzeyi de yok oluyor... Bizlere de 24 Kasım gününü Öğretmemenler Günü olarak  kuru kuru, eli böğrümüzde hamasetle kutlamak kalıyor... 

Bu nedenle; 24 Kasım Öğretmenler Gününü; el öperek, hamasetle, duygu sömürüsü yaparak kutlamak yerine, Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitime ve öğretmenlere verdiği değeri yerine getirecek şekilde, daha nitelikli bir eğitimin yanı sıra, öğretmenlerin konumlarını güçlendirmeyi, haklarını geliştirmeyi ve korumayı ve onları ‘’model insan’’ haline getirmeyi amaçlayan, 1966 yılında UNESCO ve ILO tarafından öğretmenlerin statülerine ilişkin, 145 paragraftan oluşan tavsiye kararlarının uygulanması Öğretmenler Gününün amacına daha uygun olacaktır. En azından bu günün de (05 Ekim) Türkiye’de Dünya Öğretmenler Günü olduğunun hatırlanması ve kutlanması uygun olacaktır…

Aynı UNESCO 1997 yılını da Hasan-Ali Yücel’in doğumunun 100. Yılında Türkiye’de Köy Enstitülerini kuruluşundaki emeği için “Dünya Hasan-Ali Yücel Yılı" ilan etmişti.

Öğretmenlik mesleğinin temellerini atan Cumhuriyet eğitim devriminin kahramanları Mustafa Kemal Atatürk, Mustafa Necati, Saffet Arıkan, İsmail Hakkı Tonguç, Hasan Ali Yücel ve tüm eğitim kahramanlarını saygıyla, minnetle, rahmetle anıyorum.

05 Ekim Dünya Öğretmenler günü tüm öğretmenlerimize kutlu olsun.

Osman AYDOĞAN